AI in de fabriek dwingt IT en OT tot betere samenwerking

In Industry 4.0 zorgen slimme sensoren, communicerende machines en geavanceerde automatisering voor een enorme hoeveelheid data die bedrijven helpt om processen te versnellen en efficiënter bij te sturen. AI voegt hier een nieuwe dimensie aan toe: het stelt bedrijven in staat om data razendsnel te analyseren, patronen te herkennen en kansen te identificeren. Zo helpt het mogelijkheden te zien die bijvoorbeeld bijdragen aan lagere energie- en onderhoudskosten en hogere productkwaliteit. Maar AI brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee op de fabrieksvloer. Welke obstakels zijn er, en hoe kunnen maakbedrijven deze overwinnen?

Voordat bedrijven de potentie van AI en datagedreven inzichten daadwerkelijk kunnen benutten, is het belangrijk om te beginnen met het aanpakken van de praktische beperkingen van de huidige technologie. Zo zijn bestaande sensoren en actuatoren in een industriële omgeving in de praktijk vaak nog geïsoleerd van het interne netwerk en van het internet, terwijl nieuwere Industrial Internet of Things (IIoT)-apparaten vaak volledig afhankelijk zijn van clouddiensten. Door deze mismatch worden sensoren niet optimaal gebruikt of op een onveilige manier aangesloten. Dat brengt weer risico’s voor de veiligheid van de productie en de vertrouwelijkheid van de gegevens met zich mee.

AI en de toename van dreigingen voor IIoT
De opkomst van AI betekent daarnaast ook dat kwaadwillenden makkelijker malware kunnen verspreiden en sneller en vaker proberen om waardevolle gegevens buit te maken. Dat maakt het extra belangrijk om de veiligheidsrisico’s goed af te dekken. Verschillende soorten sensoren in IIoT zorgen daarbij voor verschillende veiligheidsrisico’s.  Zo zijn camera’s voor het positioneren van een verpakking op een lopende band gevoelig voor andere verstoringen dan een temperatuursensor die controleert of de vloeistof de juiste temperatuur heeft, dit vraagt dus ook om een uitgebreid pakket aan beveiligingsmaatregelen.

Door de verschillende soorten sensoren in aparte netwerksegmenten te plaatsen creëer je verschillende fijnmazige securityzones, die je los van elkaar kunt beveiligen met bijvoorbeeld een firewall, proxy-server of een MQTT (een netwerkprotocol voor IIoT-apparaten). Eventuele besmettingen kunnen zich daardoor niet verspreiden buiten hun eigen zone, en overspringen van OT-sensoren naar IT-systemen. Dat is ook van belang om apparaten op een veilige manier te laten communiceren met een ICS-omgeving (industriële controlesystemen), met de MES-omgeving (manufacturing execution system) of met de cloudoplossing van een leverancier. 

Het overwinnen van barrières voor slimmere productie
Om maximale winst uit digitalisering te halen is het van belang dat IT en OT goed met elkaar samenwerken, maar traditioneel werken deze afdelingen vaak gescheiden. IT-afdelingen gaan vaak over kantoorautomatisering terwijl hun OT-collega’s in een productieomgeving de meeste aandacht aan fysieke veiligheid en beschikbaarheid van systemen schenken. Een betere samenwerking tussen IT en OT-afdelingen is daarom belangrijk, maar hoe bereik je dit? 

Als eerste moeten IT-afdelingen meer oog krijgen voor de focus van OT op veiligheid voor de omgeving en de noodzaak van constante beschikbaarheid van de productie. Tegelijkertijd vergroot de inzet van IIoT en de toename van IT-componenten in OT-omgevingen de afhankelijkheid van kennis die al bij IT-collega’s aanwezig is. Een voorbeeld daarvan is de serveromgeving waarop bedrijven kritische productieapplicaties zijn geïnstalleerd, of een firewall die het OT-netwerk verdeelt in kleinere segmenten maar die nu ook verkeer naar internet moet toestaan. 
Uit onderzoek van Microsoft blijkt dat bijna de helft van de bekende kwetsbaarheden in OT-apparaten niet kan worden gepatched. Het toont aan dat beide afdelingen elkaar nodig hebben. De verantwoordelijkheid voor de apparatuur ligt weliswaar bij de OT-afdeling, maar er is IT-kennis en assistentie nodig om dit op een veilige manier te kunnen blijven gebruiken.

De belofte waarmaken
De ontwikkelingen van IIoT staan niet stil. Het slim gebruiken van alle data die zowel intern als in de cloud verzameld wordt, en de inzet van AI om daar patronen in te herkennen, geeft versnelling en concurrentievoordeel. 

Tegelijkertijd vergroten toenemende veiligheidsrisico’s en de hieruit voortvloeiende verscherpte wetgeving zoals NIS2 de noodzaak voor bedrijven om zo snel mogelijk hun complete technische infrastructuur en processen op een hoog veiligheidsniveau te brengen en te houden. Dat vraagt om een sterke samenwerking en duidelijke rolverdeling tussen IT en OT.

Door die barrières weg te nemen kan de belofte van smart manufacturing worden verzilverd. Door te zorgen voor een moderne en robuuste IT-infrastructuur houden we de digitale samenleving draaiend, nu én in de toekomst.